Mùa xuân năm 1965, khi ngành Than đạt được sản lượng 3,2 triệu tấn than sạch (gần 4 triệu tấn than nguyên khai), Bác Hồ đã về vui Tết với công nhân Vùng Mỏ. Sự kiện Bác về thăm đất mỏ ngày mồng một Tết Ất Tỵ và nâng trên tay hòn than thứ 4 triệu tấn trở thành mốc son lịch sử ghi dấu trong lòng người dân Vùng Mỏ.
Đồng chí Nguyễn Thọ Chân, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh thay mặt công nhân vùng Mỏ tặng Bác hòn than thứ 4 triệu tấn.
Sáng mồng một Tết Ất Tỵ, Bác Hồ qua phà Bãi Cháy sang thị xã Hòn Gai. Hàng vạn đồng bào, chiến sĩ, thợ mỏ Quảng Ninh đã tập trung tại sân Trường phổ thông Trung học Hòn Gai để đón và chúc Tết Bác. Từ xa, Bác xuất hiện, nhân dân Quảng Ninh hô to: “Bác Hồ muôn năm”, “Bác Hồ muôn năm”, “Bác Hồ muôn năm”! Với nụ cười hiền hậu, Bác đi bắt tay cán bộ và nhân dân đứng hai bên đường. Bác kể chuyện ba năm về trước và nay Bác về thăm lại thấy tỉnh Quảng Ninh tiến bộ rất nhiều, việc hợp nhất khu Hồng Quảng và tỉnh Hải Ninh thành tỉnh Quảng Ninh thành công tốt đẹp, Bác rất mừng. Bác gặp và biểu dương các chiến sĩ, công nhân chiến đấu giỏi và đạt năng suất cao.
Bác Hồ khen ngợi những thành tích to lớn trong sản xuất và trong chiến đấu của Quảng Ninh năm 1964. Bác động viên: “Năm ngoái, Tỉnh nhà đã giành được hai thắng lợi vẻ vang. Thắng lợi thứ nhất là ngày mồng 5 tháng 8, quân và dân ta đã cho bọn đế quốc Mỹ một bài học thích đáng, đã bắn rơi 8 máy bay Mỹ và bắn bị thương một số máy bay khác. Trong thắng lợi đó, quân và dân vùng Mỏ đã bắn rơi 3 máy bay và bắt sống tên phi công Mỹ. Thắng lợi thứ hai là Công ty than Hồng Gai đã hoàn thành vượt mức kế hoạch 20 vạn tấn than...”
Bác đến thăm nhiều cơ sở sản xuất ở vùng mỏ, gặp gỡ thân mật và chúc Tết đồng bào, chiến sĩ, thợ mỏ Quảng Ninh. Bác còn căn dặn thợ mỏ cùng toàn thể nhân dân tiếp tục phát huy thắng lợi trong sản xuất, công tác và sẵn sàng chiến đấu. Bác thân mật nói: “Năm nay Bác tặng Cờ thưởng luân lưu cho cả ngành Than, đơn vị nào muốn được lá cờ thì phải thi đua gương mẫu trong mọi việc. Những cán bộ và công nhân nào xuất sắc nhất Bác sẽ tặng giải thưởng riêng”. Bác cho phép các đơn vị ngành Than được trực tiếp báo công với Bác khi hoàn thành kế hoạch vượt thời gian.
Trong thời kỳ đổi mới và phát triển đất nước, hội nhập kinh tế toàn cầu, với vị thế của một trong các ngành kinh tế trọng điểm, trụ cột trong chiến lược phát triển và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, ngày 10/10/1994 Tổng Công ty Than Việt Nam được thành lập. Tiếp đó, năm 2005 Chính phủ đã quyết định tổ chức lại, thành lập Tập đoàn Than Việt Nam rồi Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam. Với mô hình tổ chức và cơ chế hoạt động mới của một tập đoàn kinh tế; công tác thi đua, khen thưởng và phong trào thi đua yêu nước trong Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam đã có những bước phát triển vượt bậc, xứng đáng với vai trò là động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển toàn diện và bền vững của Tập đoàn. Thực hiện chiến lược “Từ tài nguyên khoáng sản và nguồn nhân lực đi lên giàu mạnh”, với phương châm hành động “Phát triển hài hòa, thân thiện” với môi trường, với địa phương và cộng đồng dân cư, với đối tác, bạn hàng và nội bộ Tập đoàn, trong những năm qua, các mục tiêu thi đua đề ra đã được những người thợ mỏ phấn đấu không mệt mỏi, thực hiện đạt và vượt mức. Các chỉ tiêu sản xuất kinh doanh của Tập đoàn đạt mức tăng trưởng rất cao.
Sản lượng than khai thác năm 1994 (khi mới thành lập Tổng Công ty Than Việt Nam) mới chỉ đạt 7,148 triệu tấn, sau 15 năm sản lượng đó đã đạt mức 45,5 triệu tấn, tăng gấp 6,36 lần; cứ 5 năm tổng doanh thu toàn Tập đoàn lại tăng gấp đôi. Tổng số lao động theo danh sách đến hết ngày 31/12/2018 là 98.600 người, tiền lương bình quân đạt 10,8 triệu đồng/người/tháng, tăng 11,9% so với năm 2017. Đây là lần đầu tiên thu nhập của người lao động TKV đạt trên 10 triệu đồng/người/tháng. Năng suất lao động tăng 15,8% so năm 2017. Với mục tiêu chung là “An toàn - Đổi mới - Phát triển”, Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam đã và đang nỗ lực phấn đấu và đã vượt qua những khó khăn, thách thức, thực hiện hoàn thành các chỉ tiêu chủ yếu của kế hoạch hàng năm. Năm 2018, các chỉ tiêu tài chính, tổng doanh thu toàn Tập đoàn ước đạt 121.700 tỷ đồng, bằng 107% kế hoạch. Trong đó, doanh thu sản xuất than đạt 62.260 tỷ đồng, bằng 110% kế hoạch và tăng 8% so năm 2017; khoáng sản đạt 18.250 tỷ đồng, bằng 110% kế hoạch và tăng 44% so năm 2017 (trong đó sản phẩm alumin tăng 67% do sản lượng và giá bán tăng)…Tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 780 triệu USD, tăng 36% so với kế hoạch. Lợi nhuận của Tập đoàn đạt trên 4.000 tỷ đồng, tăng 2.000 tỷ đồng so với kế hoạch và tăng 1.000 tỷ đồng so với thực hiện 2017. Nộp ngân sách nhà nước 16.000 tỷ đồng, tăng 1.200 tỷ đồng so với năm 2017.
Thành tích đạt được trong công tác thi đua khen thưởng và sản xuất kinh doanh của Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam đã được Đảng, Nhà nước ghi nhận và đánh giá cao quan những phần thưởng cao quý như: Huân chương sao vàng (1996) và danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới (năm 2005). Tập đoàn đã có 15 tập thể và 19 cá nhân được phong tặng sanh hiệu Anh hùng Lao động, 12 tập thể và 02 cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; nhiều tập thể và cá nhân được tặng thưởng Huân chương Lao động, Nhà giáo ưu tú, Cờ Thi đua của Chính phủ, Chiến sĩ Thi đua toàn quốc, Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Cờ Thi đua, Bằng khen của các Bộ, Ngành, Tỉnh, đoàn thể Trung ương và địa phương.
Thực hiện lời căn dặn của Bác, các thế hệ thợ mỏ hôm nay với tinh thần “Sản xuất than cũng như quân đội đánh giặc” và truyền thống “Kỷ luật và đồng tâm”, không ngừng nỗ lực phấn đấu, thi đua lập thành tích, góp phần xây dựng Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam phát triển bền vững; xây dựng tỉnh Quảng Ninh ngày càng giàu đẹp như Bác hằng mong muốn./.
Vũ Hằng