Mạnh dạn đưa ra giải pháp
Nhóm kỹ sư gồm ông Bùi Xuân May, Nguyễn Huy Nam, Lương Thanh Chung, Nguyễn Quang Vinh đã mạnh dạn đề xuất và được Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam giao nghiên cứu áp dụng giải pháp phun ép nước vào vỉa than nhằm gia tăng độ bền khối than. Đây là việc làm cần thiết và cấp bách giúp Công ty khắc phục các khó khăn do sự cố tụt lở trước gương trong quá trình đào lò và khai thác, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất.

Trước khi áp dụng giải pháp phun ép nước, lò chợ 14-5-1D khấu chống trong vùng có điều kiện địa chất không ổn định, phía gương lò chợ xuất hiện các phay phá, than mềm yếu bở rời, nên  thường xuyên xảy ra lở gương tụt nóc với phạm vi rộng và chiều sâu lớn. Để xử lý hiện tượng lở gương trong quá trình khai thác, phân xưởng phải phải khấu tiến trước bằng cột thuỷ lực đơn với xà gỗ sau đó mới tiến hành di chuyển giá xích vào vị trí khấu tiến trước, các vị trí tụt nóc phải xếp gỗ kích nóc, việc xử lý lở gương tụt nóc đã làm chậm tốc độ tiến gương của lò chợ. Kết quả thống kê tại các bảng 1.1 và 1.2 cho thấy sau 9 ÷ 12 ca tương đương 3 ÷ 4 ngày lò chợ mới hoàn thành một chu kỳ khai thác với tiến độ 0,8 m, tốc độ tiến gương lò chợ đạt khoảng 6,4 ÷ 8,0 m/tháng sản lượng khai thác chỉ đạt 8.117 ÷ 9.276 tấn/tháng, năng suất lao động đạt 2,8 ÷ 3,3 tấn/công. Sau khi phun ép nước bằng lỗ khoan trung bình, các chỉ tiêu trên đều được cải thiện. Theo kết quả thống kê tại các bảng 2.3 và 2.4 cho thấy chỉ sau 1,5 ÷ 2,5 ngày đã hoàn thành một chu kỳ khai thác với tiến độ 0,8 m, tốc độ tiến gương lò chợ tăng lên 8,0 ÷ 12,8 m/tháng do đó sản lượng khai thác đã tăng và đạt từ 10.827 ÷ 15.935 T/tháng năng suất lao động đạt 4,1 ÷ 5,8 T/công. Kết quả trên cho thấy sau khi phun ép nước gương than ổn định hơn, phạm vi lở gương tụt nóc giảm, tốc độ tiến gương được đẩy nhanh, hệ số hoàn thành chu kỳ cao hơn nên sản lượng khai thác và năng suất lao động đều được cải thiện so với trước khi phun ép nước.

Tại lò chợ 14-5-5 cho thấy, nếu không tính tháng 4/2016 là thời gian bắt đầu đưa lò chợ vào khai thác và các yếu tố khác như không thu hồi than nóc hoặc khấu hợp long (Trong tháng 7 -:- 8/2016) thì giải pháp phun ép nước cũng mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc tăng sản lượng khai thác và năng suất lao động. Thống kê cho thấy trong tháng 5/2016 khi lò chợ khấu vào phạm vi than chưa được làm ẩm hiệu quả sau đợt bơm ép đầu tiên, sản lượng khai thác chỉ đạt 8.522 tấn, năng suất lao động đạt 4,0 T/công, tốc độ tiến gương đạt 5,7 m/tháng. Sau khi lò chợ khấu vào phạm vi đã được làm ẩm hiệu quả (tháng 6 và tháng 8/2016) sản lượng khai thác và năng suất lao động đều tăng, đạt từ 15.888 ÷ 18.278 tấn/tháng, năng suất lao động đạt từ 7,8 ÷ 8,5 T/công, tốc độ tiến gương đạt từ 10,0 ÷ 10,5 m/tháng.

Hiệu quả của giải pháp
Sau khi áp dụng giải pháp phun ép nước cũng mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc tăng sản lượng khai thác và năng suất lao động. Thống kê cho thấy trong tháng 5/2016 khi lò chợ khấu vào phạm vi than chưa được làm ẩm hiệu quả sau đợt bơm ép đầu tiên, sản lượng khai thác chỉ đạt 8.522 tấn, năng suất lao động đạt 4,0 T/công, tốc độ tiến gương đạt 5,7 m/tháng. Sau khi lò chợ khấu vào phạm vi đã được làm ẩm hiệu quả (tháng 6 và tháng 8/2016) sản lượng khai thác và năng suất lao động đều tăng, đạt từ 15.888 ÷ 18.278 tấn/tháng, năng suất lao động đạt từ 7,8 ÷ 8,5 T/công, tốc độ tiến gương đạt từ 10,0 ÷ 10,5 m/tháng. Qua quá trình áp dụng giải pháp phun ép nước tại hai khu vực lò chợ 14.5-1D và lò chợ 14.5-5 vỉa 14-5 là hai khu vực có điều kiện địa chất không ổn định, than mềm yếu, bở rời đã mang lại những hiệu quả rõ rệt. Hạn chế tối đa tình trạng tụt nóc, lở gương than trong quá trình khai thác, đào lò. Tạo sự kết dính cũng như tăng tính ổn định của vỉa than. Làm giảm bụi, giảm nhiệt độ, cải thiện điều kiện vi khí hậu trong trong quá trình khai thác than hầm lò. Làm giảm chi phí củng cố, chống xén lò. Đẩy nhanh tiến độ đào lò, khai thác, tăng năng suất lao động. Góp phần làm giảm giá thành khai thác than hầm lò.

Sau thời gian áp dụng giải pháp Nghiên cứu các giải pháp phun ép nước tăng độ liên của than tại các khu vực có điều kiện địa chất không ổn định, than mềm yếu bở rời đã được lãnh đạo Tập đoàn TKV và các đơn vị trong ngành đánh giá cao và Nhóm tác giả đã mang giải pháp tham gia dự thi tại Hội thi sáng tạo kỹ thuật tỉnh Quảng Ninh lần thứ VI năm (2016 – 2017) đạt giải Nhất và được tỉnh Quảng Ninh lựa chọn tham gia Hội thi sáng tạo kỹ thuật toàn quốc lần thứ 14 và đã đạt giải khuyến khích./.