Văn hóa ngành Than - Khoáng sản, với những giá trị truyền thống đặc sắc được hun đúc qua lịch sử 184 năm, không chỉ là niềm tự hào của người thợ mỏ mà còn là nền tảng quan trọng góp phần xây dựng và phát triển văn hóa công nhân Việt Nam.

Từ truyền thống "Kỷ luật và Đồng tâm" thấm nhuần trong từng người thợ mỏ, đến những nét văn hóa đa dạng, phong phú, ngành Than - Khoáng sản đã khẳng định vai trò tiên phong trong phong trào công nhân Việt Nam, đồng thời đóng góp vào sự phát triển của đất nước.

Chương trình Kết nối trái tim giữa Nam CNLĐ ngành Than và Nữ CNLĐ các đơn vị trực thuộc LĐLĐ tỉnh Quảng Ninh.

Nền tảng từ truyền thống “Kỷ luật và Đồng tâm”

Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV), một tập đoàn kinh tế nhà nước với 96.330 đoàn viên công đoàn trải rộng trên 42 tỉnh thành, từ lâu đã nhận thức rõ vai trò của văn hóa doanh nghiệp trong sự phát triển bền vững. Điểm khởi đầu của văn hóa ngành Than chính là truyền thống “Kỷ luật và Đồng tâm” - giá trị cốt lõi được hình thành từ cuộc tổng bãi công của hơn 3 vạn thợ mỏ ngày 12/11/1936, ngày nay được lấy làm “Ngày Truyền thống công nhân Vùng mỏ - Truyền thống ngành Than”.

Có thể khẳng định: “Văn hóa thợ mỏ không chỉ là những giá trị hữu hình mà còn là nguồn sức mạnh tinh thần to lớn, góp phần quan trọng vào sự phát triển của ngành và cả giai cấp công nhân Việt Nam.”

Ngành khai thác than Việt Nam có lịch sử 184 năm, đội ngũ công nhân được giác ngộ cách mạng từ rất sớm và trở thành cái nôi của giai cấp công nhân Việt Nam. Với đặc thù công việc nặng nhọc, đôi khi đối mặt với nguy hiểm, rủi ro, công nhân ngành Than - Khoáng sản Việt Nam có những nét văn hóa đặc trưng riêng, không thể trộn lẫn.

Đó là tinh thần trung thành với Đảng, tiên phong cách mạng, đoàn kết, dũng cảm kiên cường, được minh chứng bằng cuộc tổng bãi công năm 1936. Đó là sự gương mẫu kỷ cương, bản lĩnh vững vàng, vượt qua mọi khó khăn thử thách. Đó là tính cần cù, chịu khó, sáng tạo trong lao động, xuất phát từ truyền thống cần cù của người nông dân. Đặc biệt hơn, văn hóa thợ mỏ còn là sự nhân ái, nghĩa tình với đồng chí, đồng nghiệp, tinh thần tương thân tương ái với cộng đồng.

Không dừng lại ở đó, thợ mỏ còn là những người có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, đậm chất văn hóa nghệ thuật, thể thao. Từ vùng mỏ đã xuất hiện những danh hiệu “Nghệ sĩ vùng mỏ”, “Thợ mỏ vẻ vang”, điều mà không ngành nghề nào có được.

Văn hóa vùng mỏ cũng là nguồn cảm hứng bất tận cho các văn nghệ sĩ, tạo nên nhiều tác phẩm có giá trị. Cuối cùng, văn hóa thợ mỏ còn là sự giao thoa văn hóa vùng miền, tự hào, tự tin tỏa sáng. Sự đa dạng, phong phú về văn hóa đã tạo nên những nét đặc biệt, thu hút của vùng mỏ.

Chương trình Liên hoan Tiếng hát Thợ mỏ được tổ chức tại các khu vực.

Giá trị văn hóa vượt lên trên đạo đức và ý chí

Theo ông Phạm Thế Duyệt, nguyên Ủy viên Thường trực Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam, người từng gắn bó sâu sắc với ngành Than: “Chỉ những ai gắn bó máu thịt với hòn than mới hiểu hết giá trị thiêng liêng của 5 chữ ‘Kỷ luật và Đồng tâm’. Nó được xây dựng từ máu xương, từ mồ hôi, nước mắt, từ sự hy sinh của bao thế hệ thợ mỏ.”

Truyền thống "Kỷ luật và Đồng tâm" không chỉ là giá trị tinh thần mà còn được chuyển hóa thành sức mạnh vật chất, tạo nên những thành tựu trong lao động sản xuất, kinh doanh của tập đoàn. Nó giúp TKV vượt qua mọi khó khăn, hoàn thành nhiệm vụ được giao, trở thành một trong những trụ cột đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Văn hóa thợ mỏ TKV không chỉ biểu hiện đạo đức, ý chí, năng lực của người thợ mà còn bộc lộ tinh thần, lý tưởng của phong trào công nhân, nguyên tắc tổ chức và hoạt động của giai cấp công nhân Việt Nam. Văn hóa thợ mỏ đã, đang và sẽ còn đóng góp đáng kể vào văn hóa công nhân cả nước và văn hóa dân tộc.

Khu tập thể phục vụ CNLĐ Công ty than Nam Mẫu.

Nền tảng cho văn hóa công nhân Việt Nam

Từ truyền thống “Kỷ luật và Đồng tâm”, kết hợp với những đặc điểm nổi bật của văn hóa thợ mỏ và văn hóa các ngành có lịch sử lâu đời khác, có thể thấy những giá trị nền tảng trong văn hóa của giai cấp công nhân Việt Nam chính là: Yêu nước, Đoàn kết, Tự cường, Nghĩa tình, Trung thực, Trách nhiệm, Kỷ cương, Sáng tạo.

Văn hóa Than - Khoáng sản Việt Nam không chỉ là niềm tự hào của người thợ mỏ mà còn là một phần không thể thiếu trong việc xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh, tự hào và tự tin tỏa sáng trong kỷ nguyên phát triển của đất nước.

Ngành có nhiều hoạt động văn hóa, thể dục, thể thao dành cho các cán bộ, công nhân.

Văn hóa ngành Than - Khoáng sản với những giá trị truyền thống được bồi đắp qua gần hai thế kỷ đã chứng minh vai trò quan trọng trong việc định hình và phát triển văn hóa công nhân Việt Nam. Truyền thống “Kỷ luật và Đồng tâm” không chỉ là kim chỉ nam cho hành động của người thợ mỏ mà còn là nguồn cảm hứng để xây dựng một giai cấp công nhân vững mạnh, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Nguyễn Thị Minh - Phó Chủ tịch Công đoàn TKV