Hằng năm Công đoàn TKV (CĐTKV) ban hành các văn bản hướng dẫn việc vận động người lao động tham gia ủng hộ xây dựng quỹ với mức vận động tối thiểu là 40.000đ/người, đồng thời hướng dẫn, chỉ đạo các công đoàn chủ động khảo sát, nắm bắt, thẩm định và lựa chọn những gia đình công nhân có đủ tiêu chuẩn đề nghị CĐTKV xét chọn.
 

Đ/c Phạm Hồng Hạnh - Phó Chủ tịch Thường trực Công đoàn TKV báo cáo kết quả triển khai thực hiện Chương trình nhà ở phục vụ CNLĐ 2 năm 2019 - 2020
 

Ngoài nguồn quỹ được hình thành từ vận động đóng góp của người lao động, từ năm 2019 Công đoàn TKV và Tổng giám đốc đã thống nhất hằng năm trích từ nguồn Quỹ phúc lợi của Tập đoàn để thực hiện chương trình nhà ở mái ấm công đoàn, đồng thời thống nhất việc xét duyệt hỗ trợ xây, sửa nhà cho các gia đình công nhân trong diện chính sách do Công đoàn TKV chủ trì thẩm định và đề nghị Tổng giám đốc trích kinh phí từ nguồn Quỹ phúc lợi của Tập đoàn để hỗ trợ cho các gia đình có đủ điều kiện theo quy định.

Kết quả thực hiện

Trong 2 năm Quỹ mái ấm công đoàn đã huy động được gần 19 tỷ đồng, trong đó vận động người lao động đóng góp được 7,925 tỷ đồng và trích từ nguồn quỹ phúc lợi của Tập đoàn 11 tỷ đồng. Một số đơn vị đã làm tốt công tác vận động người lao động tham gia hưởng ứng và đóng góp số tiền vượt chỉ tiêu phân bổ của Công đoàn TKV như Công đoàn Công ty than Hòn Gai đạt 124,6%; Công đoàn Công ty than Quang Hanh đạt 121,4%; Công đoàn Công ty than Hạ Long đạt 113,6%...
 

Đ.c Phạm Hồng Hạnh - Phó Chủ tịch Công đoàn TKV trao hỗ trợ gia đình chị Trịnh Thị Hương - Công ty CP than Vàng Danh 
 

Từ tinh thần hướng ứng tích cực của người lao động, sự vào cuộc có trách nhiệm của các đơn vị và sự quan tâm của lãnh đạo Tập đoàn, nên trong 2 năm số nhà được hỗ trợ xây, sửa đã tăng rất cao so với những năm trước, với 260 gia đình được hỗ trợ (bình quân 130 nhà/năm tăng khoảng 50 nhà so với những năm trước), tổng số tiền hỗ trợ 13,08 tỷ đồng, trong đó 197 gia đình xây mới và 63 gia đình sửa chữa, với mức hỗ trợ xây mới là 60 triệu đồng (tăng 10 triệu so với năm 2018) và sửa chữa 20 triệu đồng. Các gia đình được hỗ trợ xây, sửa nhà ở đều là những công nhân tích cực, gương mẫu nhưng có hoàn cảnh đặc biệt khác nhau như: bản thân sức khỏe yếu; vợ con bị bệnh hiểm nghèo, tật nguyền; công nhân sống đơn thân, nuôi con một mình, thu nhập thấp...

Cùng với nhà ở mái ấm công đoàn, năm 2020 đã hỗ trợ xây, sửa nhà cho 32 gia đình công nhân trong diện chính sách, mức hỗ trợ 100 triệu đồng/nhà từ nguồn quỹ phúc lợi của Tập đoàn. Đây là những gia đình có công nhân lao động bị chết hoặc tàn phế (suy giảm từ 81% trở lên) do tai nạn lao động khi đang làm việc tại các đơn vị trong Tập đoàn, chưa có nhà ở hoặc nhà ở xuống cấp.

Từ năm 2019 ngoài việc yêu cầu các đồng chí Chủ tịch Công đoàn các đơn vị phải cam kết với Công đoàn TKV về mô hình xây nhà cho công nhân và chịu trách nhiệm khi mô hình nhà công nhân được hỗ trợ xây không đúng với cam kết, thì khi nghiệm thu bắt buộc phải có biên bản xác nhận của đại diện công đoàn cơ sở và gia đình người lao động, kèm theo hình ảnh thực tế về nhà ở đã xây, sửa để so sánh với mô hình mà người lao động đã cam kết với công đoàn cơ sở. Điều này tiếp tục thể hiện sự minh bạch trong việc hỗ trợ cho ngưới lao động, đồng thời gắn được trách nhiệm của công đoàn cơ sở trong việc khảo sát, thẩm định, kiểm tra, giám sát, nghiệm thu và hoàn thiện hồ sơ.

Xác định Tết Nguyên đán năm 2020 Công đoàn TKV chính thức tổ chức Chương tình Tết thợ mỏ cho người lao động, nên từ năm 2019 việc bàn giao nhà ở cho các gia đình Công đoàn TKV đã ủy quyền cho các đơn vị phối hợp với gia đình công nhân chủ động tiến hành bàn giao. Công đoàn TKV tổ chức trao đồng loạt cho các gia đình tại chương tình Tết hợ mỏ, hình thức này đã tạo được hình ảnh ấn tượng trước đông đảo người lao động và quần chúng nhân dân cũng như các cấp lãnh đạo về chính sách phúc lợi của Tập đoàn đối với người lao động. Việc ủy quyền cho các đơn vị chủ động bàn giao đã được các đơn vị thực hiện nghiên túc, trách nhiệm và  có sự chứng kiến của đại diện lãnh đạo tổ dân, khu phố.

Ngoài kinh phí hỗ trợ từ Quỹ “Mái ấm Công đoàn” nhiều đơn vị trích các nguồn kinh phí khác và ủng hộ ngày công để hỗ trợ thêm cho gia đình từ 10 đến 60 triệu đồng, tiêu biểu là Công ty than Mông Dương hỗ trợ 60 triệu/nhà xây mới, 20 triệu/nhà sửa chữa, Tổng Công ty CN Hóa chất mỏ hỗ trợ 40 triệu/nhà xây mới, Công ty than Mạo Khê hỗ trợ 30 triệu/nhà xây mới, 15 triệu/nhà sửa chữa, Công ty than Hạ Long hỗ trợ 20 triệu/nhà xây mới, 10 triệu/nhà sửa chữa, Công ty than Uông Bí, Công ty CP than Hà Lầm hỗ trợ thêm 20 triệu/nhà xây mới, 10 triệu/nhà sửa chữa.... Nhiều đơn vị đã huy động được người lao động trong đơn vị hỗ trợ cho các gia đình trong quá trình xây, sửa nhà về ngày công san lấp, công xây dựng, vận chuyển vật liệu, làm mái, sơn, làm điện nước… và tặng quà cho gia đình công nhân trong ngày về nhà mới từ 3 đến 5 triệu đồng.

Một số đơn vị ngoài việc đề nghị xây, sửa nhà cho công nhân từ nguồn quỹ mái ấm công đoàn của Tập đoàn, còn hình thành được các nguồn quỹ hợp pháp tại đơn vị để hỗ trợ cho công nhân của đơn vị mình xây, sửa nhà ở như: Công ty than Hòn Gai hỗ trợ 97 gia đình với mức hỗ trợ 30 triệu đồng/nhà; Công ty than Khe Chàm hỗ trợ 6 gia đình, mức hỗ trợ 150 triệu/nhà; Công ty Nhôm Lâm Đồng hỗ trợ 6 gia đình, mức hỗ trợ 50 triệu/nhà và cho vay từ 30 đến 50 triệu/gia đình, không lãi suất và tiền vay được trả hàng tháng 1,5 đến 2 triệu đồng...Ngoài ra còn có một số đồng chí Giám đốc các đơn vị đã ủng hộ bằng tiền cá nhân của mình cho những nhà gia dình công nhân có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn như Tuyển than Cửa Ông, Công ty than Thống Nhất.

Đánh giá chung:

Chương trình nhà ở mái ấm công đoàn là việc làm rất thiết thực của tổ chức công đoàn, có sức lan tỏa rộng lớn, được động đảo NLĐ tham gia hưởng ứng và đã giúp cho nhiều hoàn cảnh đặc biệt khó khăn sớm có được mái ấm riêng để họ có thêm sức mạnh và niềm tin vươn lên trong cuộc sống. Chương trình đã trở thành thương hiệu của tổ chức công đoàn và đặc biệt khi trong toàn Tập đoàn vẫn còn nhiều những gia đình công nhân khó khăn chưa có điều kiện để xây, sửa được nhà ở cho mình thì nội dung này đã trở thành một hoạt động mặc định thường niên của các cấp công đoàn trong toàn Tập đoàn.

Chương trình hỗ trợ kinh phí xây, sửa nhà ở cho các gia đình công nhân lao động bị chết hoặc tàn phế do tai nạn lao động là một sự tri ân, một sự bù đắp cho những mất mát đối với những gia đình công nhân có người thân không may phải mất đi một phần xương máu và cả tính mạng trong quá trình tham gia lao động sản xuất tại Tập đoàn.

Những dẫn chứng minh họa ở trên là những mô hình tiêu biểu, thể hiện sự vào cuộc quyết liệt và trách nhiệm của cả hệ thống chính trị ở các đơn vị đối với người lao động, rất mong các công đoàn đơn vị tham khảo, nghiên cứu để có thể phối hợp với chuyên môn thực hiện được tại đơn vị mình.

Một số tồn tại, hạn chế

- Còn đơn vị chưa thực sự quan tâm đến việc đánh giá kỹ điều kiện hoàn cảnh của gia đình NLĐ và giám sát quá trình thi công xây, sửa nhà nên vẫn còn gia đình công nhân mặc dù được thông báo đủ tiêu chuẩn hỗ trợ kinh phí nhưng lại không được hỗ trợ vì ngôi nhà vượt quá dự toán và thiết kế so với mô hình đã cam kết (cần thực hiện nghiêm túc, không để vì niềm vui một, hai người mà làm mất niềm tin của nhiều người)

- Việc tuyên truyền đề người lao động hiểu được bản chất của chương trình nhà ở mái ấm công đoàn còn chưa sâu, nên còn có NLĐ hiểu đơn giản là đã được thông báo cho xây nhà thì việc xây nhà to hay vượt cam kết cũng vẫn được hỗ trợ.

- Công tác tư vấn cho người lao động trong quá trình xây, sửa nhà còn có một số đơn vị chưa được quan tâm, đặc biệt là những gia đình công nhân nữ tuổi cao, sống đơn thân hoặc những công nhân ít có điều kiện tiếp xúc với bên ngoài thì việc không được tư vấn sẽ rất lãng phí và tính hiệu quả sử dụng ngôi nhà thấp (nhà xây méo mặc dù nằm trong ô đất rất đẹp và vuông vắn; hệ thống điện, nước, cầu thang không hợp lý; nhà xây thiếu thông gió và ánh sáng...)

Nhiệm vụ năm 2021

1. Tiếp tục vận động 100% người lao động đóng góp xây dựng Quỹ Mái ấm công đoàn năm 2021, mức tối thiểu 40.000đồng/người/năm.

2. Phấn đấu hỗ trợ xây mới 100 gia đình và sửa chữa từ 20 đến 30 gia đình. Hỗ trợ xây, sửa từ 30 đến 35 gia đình trong diện chính sách.

3. Các đơn vị chủ động khảo sát, thẩm định, xét duyệt đảm bảo đúng tiêu chí và lập hồ sơ đề nghị Công đoàn TKV xem xét. Phấn đấu xét duyệt xây mới đợt 1 năm 2021 được ít nhất 60 gia đình.

4. Tăng cường công tác tuyên truyền để người lao động hiểu rõ về nguồn Quỹ này, đồng thời nâng cao trách nhiệm của cán bộ phụ trách công tác chính sách của các đơn vị trong việc nắm bắt tình hình gia đình công nhân để có những đề xuất đúng đối tượng.

5. Công đoàn các đơn vị cần tiếp tục thống nhất với chuyên môn để có thêm nguồn hỗ trợ từ đơn vị, đồng thời phải bố trí người theo dõi, giúp đỡ gia đình trong quá trình xây dựng, đặc biệt là cần bố trí được những cán bộ kỹ thuật có trình độ về xây dựng để tư vấn cho người lao động trong quá trình xây, sửa nhà.

6. Tiếp tục thực hiện theo nguyên tắc giao quyền chủ động cho các đơn vị trong giai đoạn lập hồ sơ, khảo sát và cam kết với người lao động về tiến độ, mô hình....Công đoàn TKV sẽ tiến hành thẩm định khi nhà đã được thực hiện ở giai đoạn đang hoàn thiện. Phấn đấu năm 2021 không có gia đình công nhân nào phải dừng quyết định hỗ trợ do xây không đúng cam kết./.