Phóng viên (P.V): Trước tiên, xin chân thành cảm ơn đồng chí đã dành thời gian cho Phóng viên Tạp chí trước thềm Đại hội. Có thể thấy rằng, nhiệm kỳ 2013 - 2018 của Công đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam (Công đoàn TKV) đã diễn ra trong bối cảnh đan xen cả thuận lợi và khó khăn. Đồng chí có thể đánh giá cụ thể về những thuận lợi, khó khăn đó? Và những kết quả nổi bật trong nhiệm kỳ qua là gì, thưa đồng chí?

Đ/c Lê Thanh Xuân (L.T.X):

Nhiệm kỳ 2013 - 2018 của Công đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam diễn ra trong bối cảnh Tập đoàn có nhiều biến động và khó khăn. Tình hình kinh tế thế giới, trong nước tăng trưởng chậm, nhu cầu than giảm đã ảnh hưởng trực tiếp tới hoạt động SXKD của TKV. Việc thực hiện tái cơ cấu theo Quyết định 314 của Thủ tướng Chính phủ đã tác động không nhỏ đến tư tưởng, đời sống của người lao động. Các áp lực về diện khai thác than ngày càng xuống sâu, địa chất phức tạp; tình hình thời tiết bất lợi; chính sách thuế phí tăng; việc tuyển dụng, giữ chân thợ lò và công nhân có tay nghề cao khó khăn... cũng đặt ra những thách thức không nhỏ đối với phong trào công nhân viên chức lao động và hoạt động của tổ chức Công đoàn.

Tuy nhiên, Công đoàn TKV luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo và tạo điều kiện từ Công đoàn cấp trên, lãnh đạo Tập đoàn. Đồng thời, truyền thống "Kỷ luật và Đồng tâm" đã tạo được sự đoàn kết, đồng thuận trong CNVCLĐ, trong hệ thống chính trị Tập đoàn, tạo động lực để các cấp Công đoàn hoạt động hiệu quả.

Vượt qua nhiều biến động và thử thách, có thể đánh giá rằng Công đoàn TKV đã có một nhiệm kỳ thành công. Cùng với quá trình nâng cao hiệu quả SXKD, 5 năm qua, đội ngũ lao động Tập đoàn luôn được quan tâm nâng cao trình độ chuyên môn, thích ứng và làm chủ được các công nghệ mới, cùng đoàn kết đẩy mạnh thi đua lao động sản xuất đóng góp hoàn thành nhiệm vụ SXKD chung. Tổ chức Công đoàn đã cùng chuyên môn đưa ra các giải pháp quyết liệt và đồng bộ, thay đổi về tổ chức sản xuất, sắp xếp lại lực lượng lao động, thực hiện thành công xã hội hóa một số công đoạn phụ trợ, phục vụ...

Điều đáng ghi nhận là tổ chức Công đoàn TKV đã tích cực chung tay cùng chuyên môn đảm bảo thực hiện đầy đủ quyền lợi, các chế độ chính sách, đảm bảo việc làm, thu nhập ổn định cho người lao động. Trong đó, thu nhập của người lao động được cải thiện rõ rệt, có quy chế tiền lương phù hợp, khuyến khích các ngành nghề chủ đạo như công nhân kỹ thuật, công nhân trong dây chuyền sản xuất chính. Các chế độ ăn giữa ca, bồi dưỡng, ăn định lượng được duy trì, chất lượng ngày một nâng lên. Điều kiện làm việc cho người lao động từng bước được cải thiện: tăng cường đổi mới công nghệ khai thác mỏ, đầu tư trang thiết bị hiện đại tại các mỏ lộ thiên; áp dụng công nghệ khai thác cơ giới hóa đồng bộ tại các mỏ hầm lò, vận chuyển bằng băng tải, lắp đặt hệ thống cảnh báo khí mê tan tự động, đầu tư các phương tiện hỗ trợ như xe song loan, xe monoray, tời MDK, mặt nạ phòng bụi chuyên dụng, thiết bị rửa mũi...

Công tác chăm lo đời sống, điều kiện sinh hoạt cho người lao động được các đơn vị quan tâm toàn diện. 100% các đơn vị sản xuất than hầm lò đã đầu tư, cải tạo, xây dựng mới nhà ở tập thể, chung cư khang trang, sạch đẹp, văn minh... Đầu tư xây dựng nhà vệ sinh trong lò, nhà tắm nước nóng, nhà giặt quần áo bảo hộ lao động cho người lao động. Lắp đặt điều hoà không khí trong nhà ăn, xe đưa đón công nhân, làm nhà chống nắng, chống rét, tưới nước chống bụi trên khai trường sản xuất. Quan tâm công tác khám sức khỏe định kỳ, điều dưỡng nâng cao sức khoẻ người lao động. Chương trình xây dựng nhà Mái ấm Công đoàn hàng năm vẫn đang tiếp tục hỗ trợ thiết thực cho nhiều gia đình công nhân lao động có hoàn cảnh khó khăn...

P.V: Để tiến tới Đại hội V Công đoàn TKV nhiệm kỳ 2018 - 2023, Đại hội Công đoàn cấp cơ sở thuộc Công đoàn TKV đã được tổ chức tại các đơn vị. Đồng chí đánh giá như thế nào về kết quả, chất lượng của các Đại hội?

Đ/c L.T.X: Thực hiện chỉ đạo của Tổng Liên đoàn LĐ Việt Nam và BTV Đảng ủy Tập đoàn, theo kế hoạch của BCH Công đoàn TKV, từ cuối tháng 4/2017 đến nay, việc tổ chức Đại hội công đoàn cấp cơ sở trực thuộc đã hoàn thành đảm bảo đúng tiến độ đặt ra. Qua các đại hội đã đánh giá rõ thực trạng, tình hình và kết quả phong trào công nhân viên chức lao động và hoạt động công đoàn trong nhiệm kỳ qua; đồng thời nhận định được tình hình để đặt ra yêu cầu, nhiệm vụ của công đoàn cơ sở trong thời gian tới. Nêu cao vai trò, trách nhiệm của tổ chức công đoàn, nhất là công đoàn cơ sở với việc đồng hành tham gia quản lý, tổ chức phong trào thi đua yêu nước, phát triển doanh nghiệp, đại diện bảo vệ quyền, lợi ích tốt hơn, đảm bảo thiết thực với người lao động và làm cho hoạt động công đoàn thích ứng với tình hình mới.

P.V: Đồng chí đánh giá như thế nào về đội ngũ cán bộ Công đoàn được kiện toàn sau Đại hội Công đoàn cấp cơ sở? Với cương vị là một “thủ lĩnh Công đoàn”, đồng chí có chia sẻ gì đối với đội ngũ cán bộ Công đoàn để giúp họ có thể phát huy được năng lực và hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình?

Đ/c L.T.X: Thực tế là, sau Đại hội công đoàn cấp cơ sở, đội ngũ cán bộ công đoàn đã có nhiều thay đổi, tinh gọn hơn, phù hợp với mô hình sản xuất sau tái cơ cấu, đáp ứng được yêu cầu của tình hình mới, đảm bảo cả về số lượng, chất lượng với đủ năng lực, trí tuệ, mang theo “sức sống mới” để tổ chức tốt các phong trào CNVCLĐ của Tập đoàn và các đơn vị.

Trước tình hình mới hiện nay, yêu cầu đặt ra với người cán bộ công đoàn là rất lớn. Từ những kinh nghiệm thực tế của bản thân, tôi thấy rằng mỗi cán bộ công đoàn cần quan tâm đến một số vấn đề cốt lõi. Đầu tiên, cần phải nhận định, dự báo được tình hình tác động tới người lao động, tới hoạt động công đoàn để tổ chức phong trào cho phù hợp, thiết thực. Cần khơi dậy và phát huy tối đa truyền thống và những kết quả đã đạt được trong nhiệm kỳ vừa qua. Hoạt động công đoàn, chế độ chính sách, lợi ích của đoàn viên công đoàn và người lao động phải hướng tới sự thiết thực và có sự khác biệt. Đặc biệt, người cán bộ công đoàn cần luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, tâm huyết, thậm chí phải chấp nhận hy sinh lợi ích của bản thân để lăn lội với cơ sở, gần gũi đoàn viên và người lao động, để công đoàn thực sự là cầu nối giữa doanh nghiệp và công nhân lao động.

Thời gian tới, Công đoàn TKV sẽ tiếp tục tăng cường và đổi mới công tác bồi dưỡng, đào tạo đội ngũ công đoàn các cấp; chú trọng đầu tư cả cơ sở vật chất và hình thức trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công đoàn, đặc biệt là với cán bộ công đoàn chủ chốt.

P.V: Nhiệm kỳ mới 2018 - 2023 của Công đoàn TKV dự kiến mở ra cơ hội và đan xen những thách thức, khó khăn. Vậy Công đoàn TKV đưa ra mục tiêu, khẩu hiệu hành động cụ thể nào, thưa đồng chí?

Đ/c L.T.X: Với khẩu hiệu hành động "Đổi mới - Thiết thực - Hiệu quả", nhiệm kỳ 2018 - 2023 của Công đoàn TKV đặt ra mục tiêu chung là đổi mới nội dung, phương thức hoạt động công đoàn, hướng hoạt động về cơ sở; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công đoàn, vì quyền, lợi ích của đoàn viên và người lao động, vì sự phát triển bền vững của doanh nghiệp; xây dựng tổ chức Công đoàn vững mạnh, khẳng định uy tín, vị thế của Công đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập.

P.V: Trong giai đoạn tới, Tập đoàn sẽ tiếp tục thực hiện mạnh mẽ, quyết liệt đề án tái cơ cấu đã được Chính phủ thông qua. Vậy vai trò của tổ chức Công đoàn sẽ phải phát huy như thế nào để đảm bảo quyền lợi và ổn định được tư tưởng người lao động, tạo sự đồng thuận trong CBCN toàn Tập đoàn?

Đ/c L.T.X: Tái cơ cấu, sắp xếp lực lượng lao động mục đích là nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp và người lao động. Tuy nhiên chắc chắn sẽ làm xáo trộn và ảnh hưởng đến quyền lợi, tư tưởng của một bộ phận người lao động. Vấn đề đặt ra là tổ chức Công đoàn cần làm thế nào để hài hòa được mối quan hệ giữa doanh nghiệp và người lao động? Theo tôi, trước tiên, tổ chức Công đoàn cần phải làm tốt công tác tuyên truyền, động viên người lao động hiểu và chia sẻ với chủ trương, mục đích và các phương án thực hiện tái cơ cấu của Tập đoàn, nhất là trong việc sắp xếp lại lực lượng lao động. Đồng thời, tích cực tham gia cùng chuyên môn hoàn thiện phương án tái cơ cấu ở các cấp để có phương án tối ưu nhất, tích cực nhất trước khi đưa vào triển khai rộng rãi. Hơn lúc nào hết, tổ chức công đoàn phải nêu cao vai trò giám sát và tham gia giám sát quá trình thực hiện tái cơ cấu, nhất là trong việc giải quyết chế độ chính sách cho người lao động diện tinh giảm.
P.V: Để phát huy tốt hơn công tác chăm lo đời sống cho người lao động, đặc biệt là đối tượng thợ lò, Công đoàn TKV sẽ có những việc làm cụ thể nào, thưa đồng chí?

Đ/c L.T.X: Chắc chắn, đó sẽ là một trong những hoạt động mà Công đoàn TKV ngày càng phải chú trọng làm tốt hơn. Vấn đề cần được đưa lên hàng đầu là lương và thu nhập của người lao động. Tổ chức Công đoàn cần phối hợp cùng chuyên môn xây dựng quy chế quản lý tiền lương một cách chặt chẽ, phù hợp và thường xuyên kiểm tra, giám sát thực hiện sao cho hiệu quả nhất. Tiếp đến là điều kiện làm việc cho công nhân lao động: từ đi lại, ăn ở có chất lượng tốt hơn; tích cực cải thiện điều kiện, môi trường làm việc, bảo hộ lao động cho những công nhân lao động làm tại các vị trí trong dây chuyền sản xuất chính; quan tâm xây dựng và thực hiện đầy đủ các chế độ bảo hiểm, cơ chế điều dưỡng đặc thù cho thợ lò, hỗ trợ các gia đình khó khăn, diện chính sách… Đặc biệt là phải chú trọng xây dựng văn hóa thợ mỏ hướng tới tạo niềm tin và sự gắn bó của công nhân lao động đối với đơn vị và Tập đoàn. Thiết thực nhất là ngay trong năm 2018, Công đoàn TKV sẽ triển khai xét và trao tặng giải thưởng “Vinh quang thợ mỏ”, đồng thời tích cực triển khai dự án theo dõi tâm lý người lao động, đặc biệt là thợ lò để nắm bắt và tư vấn kịp thời giúp họ có tư tưởng ổn định, thoải mái trước mỗi ca làm việc…

P.V: Với mục tiêu “Đổi mới - Thiết thực - Hiệu quả”, những giải pháp cụ thể nào được Công đoàn TKV đặt ra nhằm thực hiện thắng lợi Nghị quyết của nhiệm kỳ mới, thưa đồng chí?

Đ/c L.T.X: Để thực hiện thắng lợi những mục tiêu đặt ra, tổ chức Công đoàn TKV cần có những giải pháp đồng bộ và toàn diện trên các mặt hoạt động, trong đó chú trọng các giải pháp trọng tâm:

1. Nâng cao chất lượng và hiệu quả đại diện bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên và người lao động thông qua việc phối hợp với chuyên môn tạo đủ việc làm, đảm bảo đời sống, duy trì tổ chức đối thoại định kỳ, giám sát việc thực hiện các chế độ, chính sách cho người lao động…

2. Đổi mới hoạt động chăm lo theo hướng tạo sự khác biệt về quyền, lợi ích cho đoàn viên, người lao động.

3. Phát huy hiệu quả các phong trào thi đua nhằm khơi dậy được nguồn lực của tập thể đoàn viên và người lao động, đóng góp tích cực vào hoàn thành nhiệm vụ SXKD của Tập đoàn.

4. Đổi mới công tác tuyên truyền, vận động; nâng cao bản lĩnh chính trị, tác phong công nghiệp, trình độ học vấn, kỹ năng nghề nghiệp của đoàn viên và người lao động, góp phần xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh.

5. Nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của đội ngũ cán bộ công đoàn, hướng đến xây dựng tổ chức công đoàn vững mạnh.

6. Đổi mới phương thức lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ công đoàn với phương châm thiết thực và hiệu quả đối với quyền và lợi ích của đoàn viên, người lao động.

Xin cảm ơn đồng chí! Chúc Đại hội Công đoàn TKV lần thứ V, nhiệm kỳ 2018 - 2023 thành công tốt đẹp!