Tôi gọi “chuyến tàu muộn”, bởi tuy xuất phát lúc 6 giờ 30 phút sáng, nhưng đây lại là chuyến đi kéo than mỏ cuối cùng của ca 3 ngày hôm trước. Phải gần 2 tiếng sau, chuyến tàu mới quay về tới Ga Cửa Ông A và anh Phạm Quang Sơn mới có thể bàn giao tàu cho ca 1 ngày hôm nay để tan ca. Trên chuyến tàu vào mỏ, qua câu chuyện anh kể, việc đi làm về muộn hơn 1 đến 1 tiếng rưỡi so với giờ quy định, đã trở thành đặc thù của nghề lái tàu.

Sinh năm 1974, anh đã gắn bó với Tuyển than Cửa Ông 21 năm. Người lái tàu với làn da đen xạm vì rám nắng, nụ cười chất phác hiền lành, từ từ kể tôi nghe về câu chuyện nghề, với một niềm tự hào, say mê.

Bắt đầu làm việc tại Công ty Tuyển than Cửa Ông - TKV từ năm 1998 với tấm bằng trung cấp vận hành đầu máy. Sau 2 năm làm phụ ban máy, năm 2000 anh chính thức thành tài xế lái tàu thuộc tổ Vận hành mỏ. Được lãnh đạo phân xưởng tin tưởng giao cho làm tổ trưởng sản xuất, tổ có nhiệm vụ trực tiếp kéo than của các Mỏ Cao Sơn, Khe Chàm, Mông Dương, Cọc 6, Đèo Nai, Thống Nhất về phục vụ sàng tuyển, tiêu thụ tại Công ty, đảm bảo an toàn, năng suất, công nhân trong tổ làm việc theo 3 ca liên tục.

Là tổ trưởng sản xuất và trực tiếp là tài xế vận hành đầu máy kéo mỏ tuyến Miền Đông, đây là tuyến kéo mỏ quan trọng của Công ty với sản lượng hàng năm trên 4 triệu tấn than, trải dài gần 20km đường sắt chạy qua nhiều khu đông dân cư, nhiều đường ngang không có rào chắn. Anh cho biết: “Tuyến đường sắt Miền Đông nhiều đường cong bán kính nhỏ hơn 250m, nhiều đoạn đường có độ dốc lớn từ 7 - 9‰, chiều dài đoàn tàu hơn 300m, trọng tải lớn. Nguy cơ tiềm ẩn mất an toàn luôn ở mức độ cao. Đã rất nhiều lần trong quá trình kéo than mỏ, anh em lái tàu phải dừng tàu khẩn cấp ở những đoạn đường ngang dân sinh do người, xe đi qua đường tàu”.

19 năm trong nghề lái tàu, anh đã quá quen thuộc với những đoạn đường dốc cao, dốc dài, dốc ngắn, đường nghiêng, đường thẳng... trên quãng đường di chuyển. Càng tự hào hơn, khi 19 năm qua, anh chưa từng để xảy ra sự cố nào trong những chuyến tàu kéo mỏ do anh lái. Đảm bảo tuyệt đối an toàn cho hàng ngàn chuyến tàu vận hành từ mỏ về cấp than cho các nhà máy sàng tuyển. Từ việc tổ chức sản xuất tốt và phối hợp nhịp nhàng với các bộ phận nhà ga, điều độ tàu..., sản lượng kéo mỏ giao cho tổ Vận hành Mỏ 2 luôn đạt từ 105 - 109% so với kế  hoạch, tiết kiệm nhiên liệu, vật tư đạt 108 - 110%, năng suất thiết bị của tổ luôn đứng đầu trong đơn vị.

Nhắc về kỷ niệm sâu sắc nhất trong nghề lái tàu, anh vẫn nhớ mốc son năm 2014. Đó là lần đầu tiên tổ vận hành Mỏ của anh được giao nhiệm vụ chạy thử nghiệm thêm 2 chuyến tàu kéo mỏ trong một ca. Trước đó, mỗi ca kéo mỏ chỉ chạy tối đa 6 chuyến. Được lãnh đạo Công ty giao nhiệm vụ, lãnh đạo phân xưởng tin tưởng giao phó, anh cùng các anh em trong tổ đã xung phong, phối hợp cùng nhau và cùng các bộ phận hoàn thành thêm 2 chuyến tàu kéo mỏ, nâng tổng số thành 8 chuyến tàu trong một ca sản xuất, tạo nên kỷ lục trong kéo mỏ của ca đạt trên 14.600 tấn, cao nhất từ trước tới thời điểm đó. Từ đó đã góp phần để toàn phân xưởng đạt được kỷ lục kéo mỏ trong các ca, ngày, tháng sau đó.

Còn một kỷ niệm đáng nhớ nữa với anh, đó là năm 2017, lần đầu tiên anh được có mặt tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, tham dự Lễ tuyên dương các điển hình tiên tiến và tổng kết công tác thi đua - khen thưởng năm 2016 do Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam tổ chức. Anh vinh dự được nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ. Đây là niềm tự hào lớn lao đối với người thợ lái tàu sau nhiều năm cống hiến.

Nhận xét về anh, đồng chí Vũ Quốc Chịnh - Chủ tịch Công đoàn phân xưởng Vận tải cho biết: “Anh Sơn luôn gương mẫu đi đầu trong mọi công việc, trách nhiệm, tận tình, quản lý, bố trí công nhân trong tổ hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Bên cạnh đó, còn vận động mọi người tích cực tham gia các công trình việc khó, các công trình có giá trị lớn của phân xưởng để tạo thêm thu nhập cho anh em”. Năm 2018, anh còn nhận nhiệm vụ cùng 7 công nhân lái tàu trong phân xưởng, chuyển sang Công ty Tuyển than Hòn Gai làm lái tàu trong 6 tháng, để giúp đỡ do Công ty bạn thiếu công nhân lái tàu.

Đối với lớp thợ trẻ mới vào nghề, anh luôn mang hết tâm huyết nghề nghiệp, tận tình hướng dẫn, giúp đỡ để họ phấn đấu nâng cao tay nghề, hiểu và nắm rõ quy trình, quy phạm trong công tác vận hành đầu máy Diezen phục vụ kéo mỏ, đảm bảo an toàn cho người và thiết bị trong quá trình sản xuất. Thường xuyên tạo điều kiện cho anh em trong tổ học hỏi, quan tâm giúp đỡ nhau trong công việc và cuộc sống.

Đồng thời, anh còn là một "cây sáng kiến" của phân xưởng với nhiều sáng kiến có hiệu quả được áp dụng vào công việc, như sáng kiến: "Tận dụng zulo Ø130 phế liệu, gia công ốp góc phục vụ sửa chữa cabin đầu máy TY 7E", đảm bảo yêu cầu tiến độ sửa chữa, tiết kiệm được nhân công, thời gian, vật tư phục vụ sửa chữa; Sáng kiến "Gia công nắp chốt bảo vệ chống bật bàn trượt dưới toa xe tự lật 35 tấn", đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng, chống bật, đổ nghiêng bàn trượt dưới của toa xe tự lật 35 tấn; Sáng kiến "Lắp đặt giá để chân dưới ghế ngồi cho tài xế vận hành đầu máy", giúp cải thiện điều kiện làm việc cho anh em lái tàu, thuận tiện hơn khi vận hành đầu máy...

Khi câu chuyện kết thúc, cũng là lúc chúng tôi có mặt tại Ga Cửa Ông A với chuyến tàu kéo than mỏ về đảm bảo an toàn, năng suất. Khi tôi hỏi: “Tan làm muộn hơn 1 tiếng rồi, chắc anh về nhà luôn để nghỉ ngơi?”, anh cười trả lời: “Bây giờ mình tranh thủ đi rửa mặt rồi 8 giờ 30 đi họp Chi bộ, chứ không xin phép vắng mặt, mình là đảng viên, phải gương mẫu đi đầu thì mới nói được với anh em”.

Là Đảng viên và tổ trưởng sản xuất, anh luôn phấn đấu rèn luyện bản thân, tích cực học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Đó là lý do mà hiều năm liền, anh được công nhận là đảng viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Chia tay anh - người lái tàu luôn cần mẫn hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, chúc anh và anh em trong tổ luôn gắn bó tâm huyết với nghề lái tàu, để đưa những chuyến tàu chở than an toàn về bến./.